ET SIĞIRCILIĞI

(BESİCİLİK)

 

            Ülkemizin hemen her yerinde,  Damızlık yetiştirme, besi sığırı üretmek ve semirtme biçiminde sığır besiciliği yapılır.

1- Damızlık Yetiştirmek; Bu aşamada üstün vasıflı damızlık hayvanlar yetiştirilir ve üretme işletmelerine verilir.

            2- Besi Sığırı Üretmek ; Elde edilen damızlık hayvanlar üretilir ve besi  işletmelerine verilir.

            3- Semirtme ; Üretme işletmelerinden alınan hayvanlar özel şartlarda beslenerek semirtilir ve pazara gönderilir

            Et sığırları ; Süt  sığırcılığında olduğu gibi , et sığırcılığı yapabilmek için önce uygun bir ırkın seçilmesi lazımdır. Et sığırlarının en önemlileri Hereford,  Aberden,  Angus ve Shorthorn' dur.

            Et sığırlarında aşağıdaki noktalar önemlidir ;

            ¨ Doğum ağırlığı emsallerinden daha fazla olmalıdır.

            ¨ Sütten kesme zamanındaki ağırlığı, diğerlerinden daha çok olmalıdır.

            ¨ Kış aylarında yaklaşık 5 ay sürecek kontrol besisi sırasında tesbit olunan günlük ağırlık artışı farklı bulunmalıdır.

            ¨ Hayvanın her gün yediği yem miktarının kontrol dönemi sonundaki tutarı tesbit edilip o dönemde kazanılan ağırlığa bölünmesi ile 1 kg. ağırlık artışı için sarf edilen yem miktarı hesaplanır ve böylece hayvanın yemden faydalanma kabiliyeti bulunur.

            ¨ Seçilecek hayvan et sığırı tipine uygunluk göstermelidir. Et sığırı geniş ve derin vücutlu, ince kemikli, narin başlı ve az gerdanlıdır.

            ¨ Damızlık seçimi için yavru kontrol kayıtları incelenmelidir.

 

KARLI BESİCİLİK İÇİN DİKKAT EDİLMESİ GEREKEN HUSUSLAR:

            1-Besiye en uygun hayvanın satın alınması

            2-Uygun nitelikte besi ahırı sağlanması

            3-Gerekli yem ihtiyacının zamanında temin edilmesi

            4-Besiye alınacak hayvanın besiye hazırlanması

5-Koruyucu aşı ve ilaçlamaların yapılması

            6-Yeterli ve dengeli besi rasyonlarının yapılması

            7-İyi bakım.

 

BESİ HAYVANININ SEÇİMİ

IRK FAKTÖRÜ: Ülkemizde salt besi için yetiştirilen sığır ırkı yoktur. Yerli ırk sığırları veya Kültür ırkları (Siyah-Beyaz Alaca-Esmer ırk Montofon, Jarsey,  Simental) ve bunların melezleri besiye alınır.

            Yerli sığırlarımızın besi performansları genelde düşüktür.Yerli sığırlarımızın melezleme yoluyla ıslah edilmeleri,gerek verim artışı gerekse hastalıklara karşı direnci açısından önem taşımaktadır.

             YAŞ FAKTÖRÜ: Genç hayvan daha fazla et, yaşlı hayvan ise daha fazla yağ biriktirir.Yaşlı hayvan çok enerji harcamasına ramen,az ağırlık artışı sağlar. Gençlerde etin en değerli kısımları olan bel ve but kasları daha iyi gelişir. Besisini tam olarak almış bir erişkin sığır bekletilirse önemli bir ağırlık artışı sağlamaz. Her yediği zarardır.

Dana Besisinde Uygun Yaş; Ülkemizde yaygın olan Kültür ırkları ve melezleri henüz süt dişlerini dökmeden 1-1.5 yaş arasında, yerli ırkların danaları 2 yaşında besiye almak tercih edilmektedir.   

  

CİNSİYET FAKTÖRÜ: Erkeklerin besi performansı inek ve düvelerden çok yüksektir. Enenmemiş erkek sığırların etleri daha makbuldür. Enemenin tek faydası hayvanın uysallaşmasıdır.

            KONDÜSYON FAKTÖRÜ: İster genç ister erişkin sığır olsun zayıf olması besici için (Hastalık hariç) dezavantaj değil avantaj olabilir.Çünkü;                   

            -Az kilo çektiğinden ucuza alınabilir

            -Semirinceye kadar çok ağırlık artışı sağlanacaktır.

            -Daha hızlı ağırlık artışı sağlar.

 

ET SIĞIRI ÖZELLİKLERİ:

            1-Geniş ve derin vücutlu,ince kemikli, narin başlı ve az gerdanlı, ağız büyük, dudaklar kalın

            2-Boynuzlar kısa,ince,gözler belirgin,bakışlar canlı

            3-Boyun kalın, göğüs derin, Sırt çizgsi düz,

            4-Omuzlar geniş ve cidago ile düzgün bağlantılı,

            5-Sağrı uzun, beden yuvarlak, açlık çukurluğu dolgun

            6-Bacaklar kısa, iki bacak arası geniş, yerden yapılı,

            7-Kaburgalar yuvarlak,uzun ve aralıklı, vücuda bağlantısı dik olmalıdır.  

 

BESİYE HAZIRLIK

            -Hayvanlar ilk geldikleri gün doyasıya kuru ot ve yaklaşık 0,5 Kg besi yem yedirilmelidir.

            -Günlük besi istihkakı 2 günde bir 250 gr artırılarak 15 günde 2-2.5 kg kadar artırılır. Bu esnada kuru ot istihkakı gitgide azaltılır. Sılaja alıştırılır.      

            -Veteriner hekim tarafından tavsiye edildi ise Şap, Şarbon, Botulismus, Paraenfluenza, 3 aşılar yaptırılır.

            -Yorgunluğa,strese karşı direnci yükselten,metabolizmayı aktive eden ilaçlar hekim tavsiyesine göre uygulanır.

            -İç ve dış parazitlere  karşı  gerekli  ilaçlar  gerekli doz da uygulanır.

 

AHIRLAR

            1-Tamamen açık, bağsız, padok sistem

            2-Yarı açık bağsız padok sistemi

            3-Kapalı bağsız padok sistemi

            4-Kapalı, bağlı ahırlar

 

1-Açık Bağsız Sistem: Maliyeti düşüktür.Hayvana hareket serbestisi verir. Kaba yemi (Mısır silajı) yeterli olan bölgelerde tavsiye edilir.Soğuk günlerde içme suyunun donma olasılığı vardır. Kontrol edilmelidir.

2-Yarı Açık Bağsız Sistem: Hayvanları aşırı sıcaktan, soğuktan,yağmurdan, rüzgardan koruduğu için tavsiye edilen sistemdir.

            Hayvan başına 1,5 m2 kapalı alan 2-3 m2 ve yukarısı açık alan yeterli olabilir.Her padoğa 10-20 hayvan konur.Hayvan başına 40-50- cm yemlik,1 adet su yalağı  yeterlidir.

3-Kapalı Bağlı Sistem: Ülkemizde en yaygın ahır tipidir. Atadan gelme alışılmış bir sistemdir. Hayvanın kontrolü kolaydır. Hayvan hareketsiz kaldığı için enerji sarfetmez.  Kaba yem tüketiminde %10 tasarruf sağlar.  Dezavantajları ise İnşaat maliyeti yüksek, bakım işçilik maliyeti yüksektir. Isı ve nem in yüksek olması, hareketsizlik, stres ve hastalığa neden olur. Besideki hayvanların etleri  gevşek, iç yağı fazla olur.

BESİ ŞEKİLLERİ

            Mera Besisi  : Geniş mera alanları  yem maliyetini  düşüreceğinden kârlıdır.Besideki hayvanların  mineral va tuz ihtiyacı yalama taşları ile giderilmelidir.

             Mera-Ahır Besisi: Meradan ahıra alınarak semirtme yapılır.Ahırda besisini almış hayvanlar meraya çıkarılmaz. Gündüz merada,  gece  ahırdaki  besi sığırlarına gerekiyorsa kesif  yem ve kaba yem takviyesi yapılmalı.

           

 

 

Besı sığırına, belli oranda kaba yem,sindirilebilmesi için de kesif yeme ihtiyaç vardır. Kaliteli kaba yem  yedirilebildiği ölçüde kesif yem  ihtiyacını azaltır.Dolayısıyla karlılık oranı artar.

            3,5 kg mısır silajı besin değeri bakımından 1kg arpaya eşdeğerdir.

            Şeker pancarı posası uzun süre yüksek miktarda yedirildiği takdirde sindirimde Kalsiyum, Fosfor metabolizmasını bozar. Bu da A vitamininden yararlanmayı azaltır. Mümkünse besinin ilk birkaç ayında hiç kullanılmamalıdır. Besinin son 2 ayında  günde 15-20-kg  yaş, 1,5-2 kg kuru palet küspe yedirilebilir.

            Rasyon 1:Pancar Posası          :45 Kg                         Rasyon2: Patates Posası     :35 Kg

                            Hububat Samanı      :10  “                                            Hububat Samanı  :20  “

                            Melas                      :  5  “                                           Melas                   :  5  “

                            Besi Yemi                 :40  “                                           Besi Yemi            :40  “

 

Rasyon  3 ( % 16 Protein )    Buğday   Kırması                     : 300 Kg                             

                                                           Arpa                                       : 170  “

                                                           Kepek                                     :   90  “

                                                           Pamuk Tohumu Küspesi          :  195 “

                                                           Ayçiçeği Tohumu Küspesi        :  200 “

                                                           Sodyum Bikarbonat                 :    13

                                                           Mıneral                                   :       1“

                                                           Vitamin                                    :      1  “

                                                           Tuz                                          :    10  “

                                                           Mermer Tozu                        :       20  “                                                          

                                                   TOPLAM                                   :   1000  Kg                                                     

   

Saman Silajı Yapılışı: 10 Ton saman silajı için gerekli olan aşağıdaki malzemeler temin edilir.

Saman             : 6.000 Kg

Melas              : 3.000  “

Arpa Kırması   :    300  “

Yemlik Üre      :      50  “

Su                   :    650    “

Yapılışı: Bir traktör romorkü saman 1000 kg dır. Önce 1 traktör saman 50 cm yüksekliğinde  uygun yere  serilir. 500 kg melas 100 kg su ile sulandırılarak samanın üstüne  dökülür. Üstüne 50 Kg arpa kırması ve 8.5 kg üre  sulandırılarak  dengeli düşecek şekide  dökülerek samana iyice                                                                               karışması  sağlanır ve iyice sıkıştırılır. Bu işlem  her 1  traktör saman için üst üste tekrar edilir

ÖNEMLİ NOT:Üre  tek başına kullanıldığında  sindirimde zehir etkisi göstereceğinden  topak halde düşmenin  engellenmesi için sulandırılarak iyice karıştırılması gerekmektedir.                                                     

                                                 

                    ÜRÜNÜNÜZ  BOL  KAZANCINIZ  BEREKETLİ  OLSUN