ANKARA TAVŞANI

 

Tavşanların genel vücut özellikleri;

Silindir vücut, arka bacakların önden daha uzun oluşu, büyük kulaklar, iri patlak gözler, yarıklı ve kalın üst dudaklar, dudakların iki yanında bıyıklar, sık kıl örtüsü, ön ayaklarda beş parmak, arka ayaklarda dört parmak

Özellikleri

•Tavşan kürkü;

a)birinci kalite tavşan kürkleri manto, etol, şapka

b)düşük kaliteli kürkler oyuncak, terlik

c)yünü alınmış deriler ise yapıştırıcı ve yem sanayinde •

•Tavşan tüyü;

a)yüksek keçeleşme özelliği

b)koyun yününe göre 2 kat fazla ısı tutma kabiliyeti

c)şapkacılıkta

 •Tavşan gübresi;

a)yüksek azot ve fosfor

b)iyi bir sebze gübresi.

 

Ankara Tavşanı en eski ırklardandır. Yünü için yetiştirilir. İngiliz denizciler 1723 yılında Karadeniz  bölgesinden uzun tüylü tavşanları Fransa’ya l götürerek Bordeux limanında satmışlar

Bugünkü Ankara tavşanı 1770 yılı dolaylarında İngiltere’de elde edilip  yetiştirilmeye ve bu isimle anılmaya başlanmıştır.

Vücut orta büyüklükte canlı ağırlık 3.5 kg yünü 15-20 cm yılda ortalama 500 g yün Almanya’da yıllık yün verimi 1 kg çeşitli renklerde olabilir en çok tutulan beyaz

Düzenlenme; tavşanların davranış özellikleri ve iklim şartlarına karşı gösterdikleri tepkilere bağlı.

Uygun barınak; gereği gibi yararlanmayı ve kaliteli ve bol miktarda verim elde etmeyi sağlar Üretici; en az iş gücü ve giderle en uygun bakım ve beslemeyi uygulayabileceği barınak ve ekipmanları sağlamalıdır.

Barınaklar :Ekonomik şartlar  göz önünde tutulmalı İş kolaylığı sağlamalı Tavşanları rüzgar,  yağmur, soğuk ve sıcaktan korumalı İyi bir havalandırma ve aydınlatma sağlamalı. Elden geldiği kadar basit Işık ve temiz havayı yeteri kadar alabilmeli Fakat kuvvetli hava  akımlarına, sert rüzgarlara  ve gün ışığına engel olmalı Tavşanlık birkaç dönüm Drenajı iyi yapılmış bir arazi.

Pencere alanı, taban alanının % 4-5’i kadar Barınakta optimum sıcaklık 14 °C l10 °C’nin altına düşmemeli l20 °C’nin de üstüne çıkmamalı. Nisbi nem % 60-70 olmalı. Aydınlatma süresi 14 saat Işık yoğunluğu 1.5 watt / m2 l3.6 m3/saat/kg canlı ağırlık 

 Bakım ve idare :Tavşanların otlamasına imkan sağlayan ve açık alanlarda kullanılabilecek kafes tipleri olduğu gibi barınaklara yerleştirilebilecek bir, iki ya da üç katlı kafesler de kullanılabilir En iyisi iki katlı kafeslerdir. Kafes malzemesi galvanizli telden olup çok katlıların arka kısmı 20 cm kadar kısa olmalı. Yemlik ve suluklar  kafes dışına monte edilmelidir.

Kafesler :

a) Doğum Kutuları: Gebe dişiler 3-4 gün kala doğum kutusuna konmalı Doğum kutusu; l25 x 30 x 45 ölçülerinde, uzun yan yüzünde 12-15 cm çapında yuvarlak pencere yavrunun ve dişinin girip çıkabileceği şekilde sürgülü kapaklı ve tabandan 5 cm yukarda dikdörtgen prizması şeklinde Doğum kutusunun  üzeri açılabilir kapaklı olmalı

b) Yemlikler: kafesin şekline uygun galvanize saçtan yeterli büyüklükte otomatik veya yarı otomatik dışarıdan kafeslere takılıp çıkarılabilmeli l10 x 25 x 35 cm ebatlarında dikdörtgen prizması yem yemesi için 12x12 cm’lik bir aralık bırakılır.

c) Suluklar: Otomatik emzik tipi l10 cm derinlikte, 20 cm çapında silindir şeklinde cam ya da galvanizli sac

d) Numaralama gereçleri: numaralama kutusu tetavir aygıtı pens tetavir boyaları Numaralama kulağa yapılır Metal ya da plastik numaralar kullanışsızdır.

Davranış

•b- Sosyal davranış: Vahşi kolonilerde dişiler erkeklerden çoktur Her dişi tavşan yavrulara saldırabilir Erkekler devreye girer ve dişiyi yatıştırır Yetişkin erkekler genç erkekleri kastre etmeye (kısırlaştırmaya) çalışırlar Yetişkin erkekler ayrı kafeslere Cinsel olgunluk öncesi erkekler l birlikte tutulabilir Yer dar ise dişiler yavrulara l karşı saldırgandır Yavrusuz dişiler 0.5 m2/tavşan

•c- Seksüel davranış: Dişilerde ovulasyon çiftleşme sonucu olur. Dişi tavşan erkek tavşanın kafesine götürülürse çiftleşme daha kısa zamanda ve sorunsuz gerçekleşebilir.

•e) Yeme Davranışı Tavşanlar geceleri beslenmeye eğilimli Ancak günün 24 saatinde yer ve içer Yem tüketimi oldukça yavaştır Yem yere konulmamalıdır Üç haftalık yaştan sonra yavrular analarının yediği yemden yiyebilir Tavşan, kaprofajik (pislik yiyen) bir hayvan olduğundan dolayı kendi pisliğini yer Tavşan pisliği amino asit, B ve K vitamini yönünden zengindir.

Yabani tavşanlarda döl verimi ilkbahar ve yaz, evcil tavşanlar ise uygun çevre şartları sağlanırsa her zaman yavru verebilir. Gebelik süresi 31-32 gün. Emzirme süresi 6 hafta Yılda 4-5 doğum. Fazla doğum dişiyi  yıpratır ve damızlıktan  erken çıkmasına  neden olur.

 

Bakım ve idare

•a) Kızgınlık: bazen vulva şişer vulva kızarır ve nemlenir huysuzlaşır kızgınlık tam olarak anlaşılamaz Gebe olduğu halde çiftleşebilir Kızgın olduğu halde reddedebilir.

•b) Çiftleşme: ilk çiftleşme yaşı ırka ve gelişmeye göre değişir Küçük ırklar daha hızlı Ağır ve orta ırklar daha geç Çiftleşme yaşı; küçük ırklarda 5-6 ay lorta ırklarda 7 ay büyük ırklarda ise 9-12 ay Ergin canlı ağırlığın % 75’i

•c) Gebelik: Teşhis için; l14. günden sonra tavşan sırt üstü yatırılır, ürkütmeden karnının arka bölgesinde uterus palpe edilir, yavruların varlığı belirlenmeye çalışılır Kontrol Çiftleştirmesi uygun değildir

 Gebelik için bir aşım yeterli Gebelik süresi 31-32 gün l29-35 gün de olabilir Gebelik uzadığında iri ve ölü yavru sayısı artar Gebeliği etkileyen faktörler; kısırlık aşırı yaşlılık ya da gençlik zayıf fiziksel yapı yalancı gebelik incinmeler hastalıklar

•d) Doğum: l27 gün sonra doğum kutusuna konur Kutuya bir miktar iyi kalitede kuru ot konur Dişi yavru yuvası yapar ve doğumunu gerçekleştirir Normal doğum 30 dk sürer

•e) Yavruların Bakımı: Doğumdan bir gün sonra ölü ve zayıflar ayrılır Yavruların beslenme ve sağlık durumu izlenir Bir doğumda 6-8 yavru verir İyi bir ana; l8 veya daha fazla yavruyu büyütebilir yavrularını 6-8 l hafta emzirir. Ananın kaç yavruya bakabileceği biliniyorsa o sayıda yavru yanında bırakılır Anaları doğumda ölen yavrular ya da değerli ve fazla olan yavrular, aynı zamanda doğum yapmış bir anaya verilebilir. Bu uygulamaya "yavru dengelemesi" denir

•f) Kanibalizm: Anaların yavrularını yemesidir Nedenleri: gebelik sırasında ve doğumdan sonra yetersiz besleme, korkutma, kalıtsal Böyle analar damızlıktan çıkarılmalı

•g) Cinsiyet tayini: Sütten kesimi sonrası erkek ve dişiler ayrılmalı

Üreme organının çıkış deliği; dişilerde uzunluğuna bir yarık biçiminde erkeklerde ise yuvarlaktır Bastırıldığında erkek üreme organı bir çıkıntı şeklinde ortaya çıkar.

•h) Tavşanların Tutulması: Sağ el omuz derisinden Sol el arka taraf altından tutularak taşınır.

İstenen özellikler

•1- Sağlamlık: • Yavru ölümleri % 10 dan az olmalı

•2- Döl verimi: • Bir batında ortalama 8 yavru • yılda en az 5 doğum ve 40 yavru alınmalı

•3- Gelişme yeteneği: • 8 haftada 2 kg veya • 10 haftada 2.5 kg canlı ağırlığa ulaşmalı

•4- Yemden yararlanma: • 1 kg canlı ağırlık için 3 kg yem tüketmeli

•5- Kesim randımanı: • % 55-66 olmalı

•6- Deri: • bir örnek renkte, • sıkı ve yoğun yünle kaplı • sağlam bir deri olmalı

•7- Damızlıkta kullanma süresi: • 2 yıl kullanılmalı • et için yılda 7-8 doğum hedeflenmeli

•8- Sıfat: • bir erkeğe 8-10 dişi verilmeli • günaşırı 2 defa çiftleştirmeli

Amaç:Hayvanların verim düzeylerini belirlemek İstenen özellikler bakımından ilerleme sağlamak

Tutulan kartlar Genellikle iki tip kart; a)kafes kartları b)damızlık kartları .Kartlar erkek ve dişiler için değişik renkte olmalı Erkekler için koyu renkli (kırmızı) Dişiler için açık renkli (beyaz)

•Kafes kartlarında: Irk kulak numarası doğum tarihi ana ve baba numaraları Pratik yetiştirme işlerini iyi takip etmek için; çiftleşme tarihi doğurma tarihi bir batında doğan yavru sayısı (canlı, ölü) yavru doğum ağırlığı l21. günde yavru sayısı l21. günde yavru ağırlıkları düşünceler l sütunları yer almalıdır.

•Damızlık kartlarında: Kafes kartlarındaki bilgilere ek olarak; l8. hafta yavru sayısı ve ağırlıkları l10. hafta yavru sayısı ve ağırlıkları l da kaydedilmelidir.

Tavşan eti : l100 g tavşan etinde; l160 kcal enerji l70 g su l21 g ham protein l8 g ham yağ l1 g ham kül l20 mg kalsiyum l350 mg fosfor l300 mg potasyum l40 mg sodyum l1.5 mg demir l0.1 mg B1 l0.05 mg B2 l0.45 mg B6 l13 mg nikotinik asit l0.8 mg kalsiyum pentotenat bulunur

Tavşan hastalıkları: kolibasillozis koksidiyozis enterotoxemi tiflitis mide bağırsak parazitlerine bağlı yangılar mixomatozis ayak tabanı abseleri deri hastalıkları trikofaji genital enfeksiyonlar mastitis metritis

Problemler: kısırlık uterus bükülmesi doğum gecikmesi doğum kutusunun dışına doğurma vaginal prolapsus kanibalismus yavruları terk etme

Zoonozlar: tüberküloz pseudotüberküloz tripanozomiyazis listeriyozis tularemi toxoplazmozis