İPEKBÖCEKÇİLİĞİ
Ülkemizde 1500 yıllık bir mazisi olan ipekböcekçiliği yardımcı bir tarım kolu olan ipekböcekçiliği, küçük aile işletmelerinde yaprak hasadı ve taşıma işçiliği dışındaki bütün faaliyetlerde yaşlı, sakat, çocuk gibi tüm aile fertlerinin işgücünün değerlendirilmesi, tarım alanlarının ve alternatif gelir kaynaklarının kısıtlı olduğu bölgelerde işsizliğin önlenerek köyden kente göçün engellenmesi 35-40 gün gibi kısa sürede yüksek gelir getirmesi, diğere tarımsal faaliyetler için işgücü ihtiyacının az olduğu dönemde yapılması ve üreticinin mahsulünü nakit olarak değerlendirmesi gibi avantajlar sağlamaktadır.
İpekböcekçiliğimizi geçmişte olduğu gibi yeniden geliştirmek, yaygınlaştırmak, ekonomiye kazandırmak Çin gibi gelişmiş ülkelerin haksız rekabetini önlemek amacıyla her yıl desteklenmesi gerekmektedir.
Yapılan Destekleme kapsamında üretilen dut fidanlarının üreticilere bedelsiz dağıtılması ile ilgili olarak Tarımda Yeniden Yapılandırma ve Destekleme Kurulunda 19.11.2003 tarih ve 2003/8 no.lu Karar doğrultusunda fidanlar ücretsiz olarak dağıtılması kararlaştırılmıştır.
2003 Yılı sonunda durum:
2003 yılı besleme sezonu için 10.000 kutu ipekböceği tohumu hedeflenmiştir. Üretilen ipekböceği tohumlarının büyük bir kısmında, Pebrin (Karabatan) hastalığı tespit edilmiş olup, tohumların tamamı yakılarak 2002 yılında imha edilmiştir. 2003 yılı İlkbahar besleme dönemi için Kozabirlik tarafından Japonya'dan 5.000 kutu Polihibrit ipekböceği tohumu ithal edilmiştir.
Eldeki mevcut saf hatlardan yararlanılarak 2.758 üretici, 5.094 ipekböceği tohumlarını beslemeye alarak 170 ton yaş koza elde etmiştir. 2002 yılına göre yaş koza üretimi % 70 artmıştır.
İpekböcekçiliğinin geliştirilmesi için üretimin Polikültür tarım alanlarından Monokültür tarım alanlarına kaydırılması için Bakanlık olarak çalışmalarımız devam etmektedir.
İPEKBÖCEĞİ BAKIM-BESLEMEDE DİKKAT EDİLECEK HUSUSLAR
|
YAŞ
|
YER(M2)
|
ISI(Derece)
|
NEM(%)
|
YEM BOYUTU(cm2)
|
KÜNE TEMİZLEME
|
|
1
|
1,5
|
24-26
|
80-85
|
1
|
1 DEFA
|
|
2
|
3
|
24-26
|
80-85
|
3
|
1 DEFA
|
|
3
|
6
|
24-26
|
75-80
|
5
|
1 DEFA
|
|
4
|
15
|
23-24
|
70-75
|
YAPRAK
|
2 DEFA
|
|
5
|
25-30
|
23-24
|
70-75
|
DAL
|
5 DEFA
|
BÖCEKHANEYİ BESLEMEYE HAZIRLARKEN : Kapı, pencere, duvarlarda veya zeminde yarık , kırık, çatlak yerler varsa tamir edilmeli, böcekhane kireç ile badana edilmelidir.
Besleme malzemeleri ( sele,sepet,bıçak, kerevet tahtaları, vb. ) temizlenmeli, gerekiyorsa temiz su ile yıkanmalı ve güneşte kurutulmalıdır. Böcekhane ve beslemede kullanılan malzemeler % 3' lük formaldehit ile dezenfekte edilmeli (% 3' lük formaldehit 11 Lt suya 1 Lt formaldehit karıştırılarak hazırlanır). Dezenfeksiyon sırasında böcekhane sıcaklığının 25 Derece olması gerekmektedir.
TOHUM KUTULARINI TAŞIRKEN : Tohumları direkt güneş ışığından, aşırı sıcak yerlerden, havasız ortamlardan, kimyevi veya zirai mücadele ilaçları, benzin vb. maddelerle aynı yerlerde bulundurmadan, eksoz dumanından sakınmalıdır.
İNFİCARDA : Gece ve gündüz değişmemek kaydıyla sıcaklık : 25-26 derece, nem : % 80-85 olmalı, ışıklandırmaya 6-7. günden itibaren ( 16 saat ışık, 8 saat karanlık ) başlanmalıdır. Bu da pratikte sabah saat 04.00'ten akşamsa 22.00'ye kadar aydınlatma yaparak mümkündür. İpekböcekleri kılavuz verdiğinde böceklerin dağılmaması için üzerlerine tül ve kapak kağıdı kapatılmalı, 2. gün böceklerin tamamının çıkması beklenmeli, böceklerin tamamı çıktıktan sonra beslemeye başlamalıdır.
BAKIM VE BESLEMEDE : Üstte verilen sıcaklık, nem, küne temizleme sayısı vb. değerlere dikkat edilmelidir.
Hastalıklara sebep olmamak için yapraklar günün serin saatlerinde toplanmalı, tozlu, çamurlu, kızışmış, kurumuş, yanık, sert, ıslak ve uç yapraklar beslemede kullanılmamalıdır. Yapraklar ilk üç yaşta kıyılarak, 4. yaşta yaprak veya filiz, 5. yaşta dal şeklinde verilmelidir.
İpekböceklerini hastalıklardan korumak amacıyla uykularında ve 5. yaştaki sönmüş toz kireç uygulamalarını yerine getirmeli, oluşan küneler mutlaka temizlenmelidir.
Böcekler düzenli olarak uykuya götürülebiliniyorsa, uyanan böcek görüldüğünde yem kesilmeli, böceklerin yarısından fazlası uyandığında sönmüş toz kireç atılmalı ve küne havalanması için parçalanmalı, böceklerin hepsi uyandıktan sonra, yeni yaşın yemlemesine başlanmalıdır. Bir kutu ipekböceği için yaklaşık 20 Kg. sönmüş toz kireç gerekmektedir.
Yeni yaşın yemlemesiyle beraber ipekböcekleri, yeterli ve sağlıklı beslenebilmeleri için, bir önceki yaşa göre daha geniş bir alana seyreltilmelidir.
HASTALIKLARLA KARŞILAŞILDIĞINDA : Hasta böcek görüldüğünde maşa vb. bir aletle ortamdan uzaklaştırılmalı ve besleme yatağı kireçlenmeli, eğer hastalık yaygın ise besleme yatağı değiştirilmeli, ortam havasız, nem veya sıcaklık yüksek ise hava akımı olmayacak şekilde havalandırma yapılmalıdır.
Böcekhaneye giriş ve çıkışlarda el ve ayakkabılar dezenfekte edilmeli. Zirai mücadele ilaçları ile çalışılmış ise iyice temizlenip, elbiseler değiştirilmelidir.
ASKI VE HASAT : Kullanılan askı mutlaka kuru olmalı ve mevcut ipekböceklerine yeterli askı kullanılmalıdır. Bir paket ipekböceği için 250-300 adet bitkisel askı gerekmektedir.
Askı sırasında böcekhanede sıcaklık 22-23 Derece ve ortam havadar olmalıdır.
Kozaların askıda kalma süresi askı ortalamasından itibaren 8-10 gündür. Askı sökümünde hatalı olanlar, bozuk şekilli çifte ve çipez kozalar mutlaka ayrılmalıdır.
